حق تقدم چیست؟
معرفی :
صاحبان سهام عادی علاوه بر دریافت سود سهام و حق رأی دادن، حق دیگری هم دارند که آن را حق تقدم خرید سهام مینامند. هرگاه شرکت برای توسعه فعالیتهای خود به منابع مالی جدید نیاز داشته باشد، با پیشنهاد هیئت مدیره، سهامداران شرکت افزایش سرمایه را در جلسه مجمع عمومی فوقالعاده مورد بررسی و رایگیری قرار میدهند تا سرمایه شرکت به میزان مورد نظر افزایش یابد.
اولویت خرید سهام جدید شرکت ها هنگام افزایش سرمایه :
معمولاً در اساسنامهی شرکتها بر اساس حقوق مدنی یا فقه اسلامی قید میشود که در صورت انتشار سهام جدید برای فروش، سهامداران فعلی در خرید آن اولویت دارند. این حق، همه دارندگان سهام شرکت را که دارای حق رأی بوده و یا ادعایی بر اندوختههای شرکت داشته باشند، مجاز مینماید تا نسبت به مالکیت در سهام و پذیرهنویسی آن اقدام نمایند. سهام منتشره قبل از عرضه برای عموم مردم، به سهامداران شرکت عرضه میشود. از آنجا که سهامداران شرکت نیز خواهان حفظ حقوق و موقعیت خود در شرکت هستند، انتظار دارند در هنگام افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید از سوی شرکت، نسبت به سایر خریداران اولویت داشته باشند. آنها در استفاده یا صرفنظر کردن از این حق، مختار هستند؛ اما از آنجا که معمولاً قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت، کمتر از قیمت بازار سهام است، سهامداران از این حق تقدم استفاده میکنند.
کدام افزایش سرمایهها جذاب ترند؟
خرید حق تقدم :
حق تقدمهای ناشی از افزایش سرمایه شرکتها همانند سهام، در بورس قابل معامله است. در صورتی که سهامدار تمایلی به دریافت سهم جدید نداشته باشد، میتواند با مراجعه به کارگزار، گواهینامه حق تقدم خرید سهم خود را بر پایه قیمت روز بازار، به فروش برساند. بعد از تصمیم مجمع عمومی فوقالعاده مبنی بر افزایش سرمایه، فایلی از طرف شرکت به شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار ارسال گردیده که این فایل شامل تعداد حق تقدم سهام تعلق گرفته به افرادی که قبل از مجمع عمومی فوقالعاده، مالک سهم بودهاند و در افزایش سرمایه شرکت نمودهاند، میباشد و این فایل توسط سپردهگذاری در پرتفوی مشتریان آنلاین شرکتهای کارگزاری بارگذاری میشود و معمولا یک روز قبل از بازگشایی سهم اصلی، این حق تقدم به پرتفوی آنلاین مشتریان اضافه میگردد.
حق تقدمها عمر کوتاهی دارند. چنانچه سهامداران در مهلت اعلام شده، اقدام به پذیره نویسی نکنند یا از فروش گواهی حق تقدم صرفنظر کنند، شرکت پس از اتمام دوره پذیرهنویسی، گواهیهای مزبور را در بورس اوراق بهادار در معرض فروش قرار میدهد و مبلغ حاصل از فروش را پس از کسر ارزش اسمی و هزینههای مربوط، به حساب سهامدار واریز میکند. طبق عرف یا مقررات، سهامداران به طور مساوی مستحق دریافت سهام میباشند.
ویدئوی آموزش کامل و جامع حق تقدم
[aparat id=’tUIin’]
انتشار حق تقدم به چه معناست؟
شرکتها از این منابع مالی برای اجرای یک پروژه جدید یا بازپرداخت بدهیهای جاری استفاده میکنند. انتشار حق تقدم به معنی عرضه سهام عادی جدید به سهامداران موجود است تا آنها بتوانند به اندازه درصد مالکیت خود، سهام جدید را به قیمت معین و در مهلت تعیین شده پذیره نویسی نمایند. هدف از اعطای حق تقدم، در ابتدا حفظ کنترل سهامداران موجود بر اداره شرکت و همچنین حفظ حقوق آنها در مقابل کاهش بهای سهام در نتیجه انتشار سهام جدید است. اگر شرکتی به سهامداران خود حق تقدم خرید سهام بدهد، آنان میتوانند درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کنند.
فرمول محاسبه ارزش حق تقدم سهام
ریسک خرید حق تقدم :
دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم شرکتها ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی است. بنابراین یک نماد حق تقدم در طول روز می تواند مثبت ۱۰ درصد و منفی ۱۰ در صد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد. پس افرادی که آن را خرید و فروش میکنند باید با این علم که ریسک این کار بیشتر از خرید و فروش سهام عادی است، این کار را انجام بدهند؛ چرا که در این حالت در طول روز در بیشترین حالت میتواند حدود ۲۰ درصد نوسان داشته باشد. در صورتی که این دامنه نوسان برای سهام عادی نزدیک به ۱۰ درصد (5+ تا 5- ) است.
نکته: در صورتیکه حق تقدم به پرتفوی مشتری آنلاین اضافه نشده باشد، مشتری میبایست با کارگزاری تماس گرفته و مراحل تکمیل فرم ناظر را انجام دهد تا در صورت لزوم امکان معامله آن وجود داشته باشد.
در صورتی که مشتری آنلاین، قصد شرکت در افزایش سرمایه را داشته باشد، میبایستی با امور سهام آن شرکت تماس گرفته و مبلغ ۱٬۰۰۰ ریال (ارزش اسمی سهم) را به شماره حسابی که شرکت اعلام میکند واریز نماید تا مراحل ثبت افزایش سرمایه شرکت انجام شود.
چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟
هنگامی که سهامدار فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر مینماید، باید به همان نسبت نیز مبلغی پرداخت نماید. یعنی به ازای هر گواهی مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت نماید. ارزش اسمی هر سهم در ایران در حال حاضر ۱۰۰۰ ریال است. در نتیجه به ازای هر گواهی و هر ۱۰۰۰ ریالی که پرداخت می شود ۱ عدد سهم به سهامدار تعلق خواهد گرفت. در صورت پرداخت در مهلت مقرر و پس از ثبت افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس، حق تقدمها به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی خواهند شد. این پروسه معمولا بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.
چنانچه فردی در افزایش سرمایه شرکت نکرده و تمایل به خرید حق تقدم سهم دارد، میتواند آن را در آنلاین خریداری کند و مبلغ 1،000 ریال را نیز به شرکت مربوطه پرداخت نماید .ممکن است به هر دلیل، فرد در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نکند. در این حالت، شرکت پس از پایان مهلت مقرر که معمولا ۶۰ روز میباشد، حق تقدم باقیمانده (استفاده نشده) را با قیمت روز بازار، در بورس فروخته و شرکت موظف است پس از انجام فروش و کسر هزینهها، مابقی مطالبات سهامدار را به حساب وی واریز نماید.
نحوه فروش حق تقدم :
از آنجایی که برخی از سهامداران ممکن است تمایلی نداشته باشند که در افزایش سرمایه شرکت کنند، باید امکانی برای عدم شرکت آنها در افزایش سرمایه نیز در نظر گرفته بشود. به همین دلیل بعد از برگزاری مجمع شرکت یک نماد حق تقدم نیز در بازار برای آن شرکت تعریف میشود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق های خود را به فروش برسانند.
دیدگاهتان را بنویسید