آشنایی با برخی مفاهیم پایه

لوریج یا ضریب اهرمی امکانی است که بوسیله آن، میزان سود و زیان معامله‌گر چندین برابر افزایش پیدا می‌کند به گونه‌ای که می‌تواند حتی معاملاتی تا صدها برابر بزرگتر از سرمایه واقعی خودش انجام بدهد. در بازاری که دارای لوریج است معامله‌گر می‌تواند صرفا با تعداد اندکی از معاملات، به سادگی موجودی حساب خودش را چندین برابر افزایش دهد(و یا البته به همان میزان دچار ضرر و زیان هنگفت شود!) ضریب اهرمی در بازارهای مدرن مانند بورس آتی سکه، بورس آتی زعفران، بازار فارکس و غیره موجب ترغیب بسیاری از معامله‌گران با سرمایه‌های خرد به سمت این بازارهای پرریسک شده است تا بتوانند شانس خود را برای کسب سود در این بازارها امتحان کنند.

لوریج به معنی وام یا اعتباری است که از طرف کارگزار در اختیار معامله‌گر قرار می‌گیرد تا قدرت معاملاتی او را چندین برابر افزایش دهد. بعنوان مثال اگر شما صرفا یک میلیون تومان پول داشته باشید ولی از لوریج 1 به 10 استفاده کنید، یعنی کارگزار بصورت اعتباری به شما اجازه می‌دهد به اندازه ده میلیون تومان به خرید و فروش در بازار بپردازید، و طبیعتا میزان سود و زیان شما متناسب با سرمایه ده میلیون تومانی افزایش پیدا می‌کند. لوریج علی‌رغم جذابیت فراوانی که به معامله‌گری می‌دهد، همچون یک شمشیر دو لب می‌ماند! یعنی دقیقا به همان میزان که سود شما را افزایش می‌دهد، می‌تواند به همان نسبت موجب ضرر و زیان نیز بشود. پس در استفاده از لوریج‌ مخصوصا با مقادیر بالا، بسیار محتاط عمل کنید!

لوریج را به صورت حاصل تقسیم دو عدد مانند 1:100 ویا 1/100 می‌نویسند و آن را بصورت «یک به صد» می‌خوانند. بعنوان مثال لوریج 1:100 یعنی شما می‌توانید با یک میلیون تومان موجودی، به اندازه صدمیلیون تومان به معامله‌گری بپردازید. به این ترتیب میزان سود و زیان شما در معاملات خودبخود صد برابر خواهد شد!

 به آن مقدار از سرمایه معامله‌گر که هنگام معامله، از موجودی حساب برداشته شده و به صورت امانت نزد کارگزار باقی می‌ماند اصطلاحا مارجین[101]  یا وجه تضمین می‌گویند. این مبلغ به محض باز شدن پوزیشن، از موجودی حساب کسر شده و تا زمان بسته شدن پوزیشن، بصورت امانی نزد کارگزار باقی خواهد ماند. هنگامی که معامله بسته ‌شود کارگزار این مبلغ را عینا، به همراه سود یا زیان حاصله، مجددا به حساب شما عودت خواهد داد.

لوریج در بازارهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد. بعنوان مثال لوریج در بورس آتی سکه در ایران در بدو تاسیس این بازار برابر با 1:10 بود و بورس‌بازان می‌توانستند صرفا با یک میلیون تومان سرمایه به خرید و فروش سکه به اندازه ده میلیون تومان بپردازند. همین امر موجب جذابیت بورس آتی سکه برای بسیاری از افراد و بویژه جوانان شده بود. متاسفانه در لحظه نگارش این متن، بورس آتی سکه در ایران کلا منحل شده و سرنوشت نامعلومی در انتظار آن است. امیدوارم هنگامی که شما این متن را می‌خوانید مجددا شاهد بازگشایی بورس آتی سکه در کشور باشیم.

در سایر بازارها مانند بورس آتی زعفران می‌توانید درحال حاضر از لوریج‌های حدود 1:3 و 1:2 بهره‌مند شوید. در بازار فارکس نیز لوریج‌های بسیار بالاتری همچون 1:100 و 1:500 و حتی 1:1000 کاملا رایج هستند.

در بازارهایی که دارای لوریج هستند ممکن است میزان ضرر و زیان معامله‌گر به اندازه‌ای بزرگ شود که حتی کل سرمایه او بطور کامل صفر شود! در حالی که چنین چیزی عملا در بازارهای فاقد لوریج(مانند بورس اوراق بهادار ایران) محال است. پس مجددا تاکید می‌کنیم به هنگام استفاده از لوریج، بسیار محتاط باشید! اگر میزان ضرر و زیان یک معامله‌گر به قدری بزرگ شود که کل سرمایه او به خطر بیافتد و کارگزار احساس کند لوریج اعطایی توسط خودش نیز در معرض خطر قرار گرفته است، در این صورت کارگزار مجاز است بصورت یک جانبه کلیه قراردادها را فسخ نموده و اقدام به بستن تمام پوزیشن‌ها کند. به این اتفاق اصطلاحا کال مارجین[102] می‌گویند، که احتمالا تلخ‌ترین و البته رایج‌ترین تجربه‌ای است که هر تریدر در بازارهای دارای لوریج‌ قاعدتا بارها با آن مواجه می‌شود!