شرکت سرمایه گذاری چیست؟ (آشنایی با انواع شرکت های سرمایه گذاری
مقدمه:
فعالیتهای مالی در تمام اقتصادهای دنیا مخصوصا در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه شناخته شده است. بازار بورس اوراق بهادار یکی از بازوان این فعالیتهای مالی هست. در بازار بورس فعالان مختلفی وجود دارد. از جمله صندوق های سرمایه گذاری، بازار گردانها، سهامداران خرد و… . یکی دیگر از فعالان در این حوزه شرکت های سرمایه گذاری میباشند. در این مقاله قصد داریم به شناخت این شرکتها و هدف از فعالیتشان در بازار بپردازیم.
شرکت سرمایه گذاری چیست؟
شرکت های سرمایه گذاری (Investment Company) بر اساس بند 21 ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، یکی از نهادهای مالی محسوب میشوند که مانند صندوق های سرمایه گذاری (Mutual Fund) واسطهای برای خرید و فروش سهام شرکت های بورسی میباشند. این شرکتها از مجموعهای از افراد متخصص تشکیل شده که وضعیت شرکت های پذیرفته شده در بورس را بررسی و آنالیز میکنند و میدانند چه موقع باید سهام این شرکتها را خرید و چه زمان فروخت تا بیشترین سود را بدست آورند. یعنی فعالیت اصلی این شرکتها خرید و فروش سهام شرکت های بورسی و غیر بورسی در بهترین زمان است.
شرکت های سرمایه گذاری سهام شرکتها را با هدف مدیریت خود شرکت نمیخرند؛ یعنی اصلا برایشان مهم نیست چه کسی دارد آنها را مدیریت میکند. برایشان مهم این است که عملکرد شرکت خوب باشد و به بیشترین سوددهی برسد تا خودشان هم از این سوددهی نفع ببرند. هر زمان هم که شرکت به سوددهی نرسد یا روند نزولی در پیش گیرد، سهامش را میفروشند. بنابراین نگاه شرکتهای سرمایه گذاری به خرید سهام شرکتها نگاهی کوتاه مدت است.
در حال حاضر دهها شرکت سرمایه گذاری در بورس فعالیت میکنند که برخی از آنها مربوط به بانکها یا موسسات اعتباری و لیزینگ هستند و برخی هم در زمینههای تخصصی مثل خودرو، ساختمان، صنایع شیمیایی و… سرمایه گذاری میکنند.
انواع شرکت های سرمایه گذاری:
شرکت های سرمایه گذاری را بر اساس مولفههای مختلف میتوان به شکل زیر دسته بندی کرد:
1- از نظر نوع فعالیت:
-شرکتهایی با فعالیت عام
-شرکتهایی با فعالیت خاص
2- از نظر حوزه فعالیت:
-شرکتهایی با حوزه فعالیت عام
-شرکتهایی با حوزه فعالیت خاص
3- از نظر نوع مالکیت:
-شرکتهایی با مالکیت دولتی
-شرکتهایی با مالکیت خصوصی
-شرکتهایی وابسته به نهاد عمومی غیردولتی
-شرکتهایی با مالکیت مختلط
4- از نظر پذیرش در بازار بورس:
-شرکتهای پذیرفته شده در بورس
-شرکتهای خارج از بورس
شرکتهای سرمایه گذاری نیز اساسنامه دارند که در آن شرح فعالیتها و قوانین حاکم بر فعالیتشان بیان شده است. در اساسنامه همه شرکتهای سرمایه گذاری یک سری فعالیتهای مشترک وجود دارد که به شرح زیر است:
- خرید، فروش و پذیره نویسی سهام شرکتهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی پذیرفته شده در بازار بورس و اوراق بهادار تهران و بازار فرابورس ایران
- خرید یا انتشار اوراق مشارکت
- سرمایه گذاری در انواع شرکتها، موسسات، طرحها و پروژهها
- استفاده از تسهیلات مالی و اعتباری بانکها، شرکتهای بیمه و موسسات مالی و اعتباری داخلی و خارجی
- ارائه خدمات مشاورهای
از جمله فعالیت های این شرکت ها می باشند.
ارزشگذاری این شرکت ها اندکی با شرکت های با حوزه تولیدی و بازرگانی تفاوت دارد.
نحوه ارزش گذاری سهام شرکت های سرمایه گذاری
ارزش گذاری سهام شرکتهای سرمایه گذاری بر دو اساس صورت میگیرد:
-
روش خالص ارزش داراییها:
خالص ارزش داراییهای یک سهم در واقع ارزش یک سهم از شرکت سرمایه گذاری و معادل ارزش خالص داراییها (NAV) در صندوقهای سرمایه گذاری است. این روش بر ارزش روز یا ارزش منصفانه برآوردی داراییها و اوراق بهادار شرکت استوار است.
به عبارتی این ارزش برآوردی از ارزش ذاتی یک سهم شرکت را نشان میدهد و مانند صندوقهای سرمایه گذاری از تقسیم خالص داراییهای شرکت (با کسر بدهیهای شرکت) بر تعداد سهام متعلق به سهامداران به دست میآید.
-
روش ارزش بازار:
از آنجا که سهام تعدادی از شرکتهای سرمایه گذاری در بازار سهام پذیرفته شده و مورد معامله قرار میگیرند، ارزش دیگری بر اساس میزان عرضه و تقاضای بازار پیدا میکنند. این ارزش میتواند با ارزش خالص داراییها متفاوت باشد و از این جهت با صندوقهای سرمایه گذاری فرق دارد؛ البته به جز صندوقهای سرمایه گذاری قابل معامله (ETF).
نحوه سوددهی شرکت های سرمایه گذاری
سوددهی شرکتهای سرمایه گذاری به دو بخش تقسیم میشود:
الف) سود نقدی
این قسمت از سود را شرکت سرمایه گذاری در ازاء هر سهم، به صاحب سهام پرداخت میکند. نرخ بازده نقدی نیز مانند صندوقهای سرمایه گذاری ، از تقسیم مبلغ سود پرداختی به هر سهم بر ارزش هر سهم محاسبه میشود.
ب) عواید سرمایهای
این بخش از درآمد بابت افزایش ارزش سهام شرکت حاصل میشود و ناشی از افزایش ارزش اوراق بهادار موجود در سبد داراییهای شرکت است، درست مثل صندوقهای سرمایه گذاری .
به این ترتیب اگر بخواهیم بازده کل سرمایه گذاری در شرکتهای سرمایه گذاری را به دست آوریم، مجموع این دو بخش را بر ارزش سرمایه گذاری اولیه تقسیم میکنیم. حاصل این تقسیم میتواند نشان دهنده عملکرد شرکت سرمایه گذاری باشد و از فرمول زیر محاسبه میشود.
- بازدهی کل برابر است با:
حاصل جمع سود تقسیمی و تغییر در ارزش سهم شرکت سرمایه گذاری تقسیم بر بهای تمام شده سرمایه گذاری .
شرکت هلدینگ چیست؟
هلدینگ هم شرکتی است که سهام چند شرکت مختلف را میخرد و نگهداری میکند.
انواع شرکت های هلدینگ
در مجموع چهار نوع شرکت هلدینگ وجود دارد.
1- هلدینگهایی که از یک شرکت بزرگ ایجاد شدهاند، مانند هلدینگ ایران خودرو.
2- هلدینگهای محصولی یعنی همه شرکت های آن یک نوع محصول تولید میکنند.
3- هلدینگهای زنجیره تامین یعنی همه شرکت های آن در راستای نیل به یک هدف مشترک فعالیتهای گوناگون دارند؛ مانند هلدینگهای نفتی از عملیات اکتشاف تا پخش.
4- هلدینگ مختلط یعنی از شرکتهایی با فعالیتهای مختلف ایجاد شده است.
توجه داشته باشید، در شرکت های مادر دو نوع استراتژی پیگیری میشود، نخست اینکه سهام چه شرکتهایی را جهت کنترل بخرند و دیگر اینکه از چه نوع روش مدیریتی برای اداره و کنترل شرکت تابعه استفاده نمایند.
اما هلدینگها با شرکتهای سرمایه گذاری یک تفاوت مهم و کلیدی دارند:
تفاوت شرکت هلدینگ و شرکت سرمایه گذاری
هلدینگها بر خلاف شرکتهای سرمایه گذاری ، ادعای مدیریتی هم دارند و تمایل دارند با خریدن بخشی از سهام شرکتها در تصمیم گیریها و سیاست گذاریهای داخلی آنها ورود کنند.
اگر یک شرکت هلدینگ خودرو بخشی از سرمایه خود را به خرید سهام در یک شرکت خودرو سازی اختصاص میدهد، قاعدتاً برنامههایی برای مدیریت آن شرکت دارد یا معتقد است که اعمال نفوذ در سیاستهای داخلی آن شرکت میتواند منافع اقتصادی هلدینگ را بیشتر و بهتر تأمین کند.
تفاوت شرکت سرمایه گذاری با صندوق سرمایه گذاری
در صندوقهای سرمایه گذاری هر زمانی که سرمایه گذار میخواست با ابطال واحدهای سرمایه گذاری از صندوق خارج میشد و سرمایهاش را نقد میکرد، اما در شرکتهای سرمایه گذاری این امکان به راحتی فراهم نیست؛ بلکه یک سرمایه گذار در شرکت اگر قصد خروج و دریافت نقدی سرمایهاش را داشته باشد، باید سهام خود را به شخص دیگری منتقل کند. به عبارتی سرمایه یک صندوق سرمایه گذاری باز است و هر کسی میتواند با خرید واحد سرمایه گذاری وارد صندوق شود و سرمایه صندوق افزایش یابد، در حالی که سرمایه در شرکت سرمایه گذاری باز نیست و ورود و خروج سرمایه در قالب افزایش یا کاهش سرمایه و با طی تشریفاتی که در قانون تجارت ذکر شده، انجام میشود. همچنین خرید سهام در شرکتهای سرمایه گذاری به راحتی خرید واحد سرمایه گذاری در صندوقها نیست و اگر کسی بخواهد سرمایهاش را وارد یک شرکت کند، در واقع باید سهام شخص دیگری را که قصد خروج دارد خریداری کند.
بنابراین میتوان گفت قابلیت نقدشوندگی سهام در شرکتهای سرمایه گذاری نسبت به صندوق های سرمایه گذاری بسیار کم است.
دیدگاهتان را بنویسید