بورس کالا چیست؟ (معرفی و بررسی محدودیت ها در بورس کالا)
معرفی بورس کالا :
بورس کالا بازاری است سازمان یافته که در آن بهطور منظم کالاهای معین با روشهایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار میگیرند. در این بازار تعداد زیادی عرضه کننده و خریدار از طریق کارگزاران اقدام به معامله میکنند. در حال حاضر بورس کالا در ایران در چند حوزه فعالیت دارد که البته در حال گسترش در سایر حوزهها نیز میباشد. این حوزهها تحت عنوان رینگهای فلزات، پتروشیمی و معاملات مشتقه که فعلا منحصر به معاملات آتی سکه طلا است نامگذاری شدهاند.
درک بورس کالا :
بورس کالاها محل اصلی تجارت کالاها است. بازارهای کالا با تجارت محصولات کشاورزی از جمله ذرت، گاو، گندم و خوک در قرن 19 آغاز شد. شیکاگو به دلیل موقعیت جغرافیایی آن در نزدیکی کمربند مزرعه و به دلیل اینکه یک نقطه اصلی ترانزیتی شرقی – غربی با دسترسی به راه آهن بود، مرکز اصلی این نوع تجارت بود. بازارهای کالاهای مدرن انواع مختلفی از وسایل نقلیه سرمایهگذاری را تجارت میکنند و غالبا توسط سرمایهگذاران مختلف از تولیدکنندگان کالا تا دلالان سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرند.
دو مورد از بهترین بورسهای کالای شناخته شده در ایالات متحده ، گروه مبادلات تجاری شیکاگو (CME) و بورس کالاهای تجاری نیویورک (NYMEX) هستند. بازار مبادلات تجاری شیکاگو متنوعترین بازار مشتقات در جهان است که سالانه سه میلیارد قرارداد به ارزش تقریبی یک بیلیارد (quadrillion) دلار در اختیار دارد .
شناخته شدهترین مبادله کالا در اروپا، بورس بین قاره ای (ICE) است. بورس بین قارهای مانند گروه مبادلات تجاری شیکاگو و بورس کالای تجاری نیویورک، یک بازار کالای الکترونیکی است و هیچ کالای تجاری فیزیکی را در برنمیگیرد. در یک فضای رقابتی با هزینههای متنوع، مبادلات الکترونیکی رواج بیشتری پیدا میکند. تنها مبادله کالایی کالاهای فیزیکی که در اروپا همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد، بورس فلزات لندن (LME) است. بورس فلزات لندن که مرکز جهانی تجارت فلزات صنعتی است، بیش از سه چهارم کل تجارت آتی (futures) فلزات غیر آهنی را عهدهدار است.
انواع کالاهای اولیه (Commodities) :
کالاهای اولیه نوعی از یک کالای اساسی است که با سایر کالاها از همان نوع قابل معاوضه میباشند. آنها معمولاً در تولید کالاها و خدمات استفاده میشوند. ممکن است ما متوجه آن نباشیم؛ اما کالاها در زندگی روزمره ما جایگاه بسیار مهمی دارند. پنبهای را که لباس شما را تشکیل میدهد، الوارهایی که قاب خانه شما را تشکیل میدهد یا حتی فلز موجود در لوازم الکترونیکی خود را در نظر بگیرید.
در زیر لیستی از برخی از کالاهای اولیه معامله شده در دنیا وجود دارد.
نفت خام:
یکی از مهمترین کالاهای جهان، نفت خام است که بطور طبیعی وجود دارد. در واقع نفتی که قبل از تصفیه استخراج میشود. از نفت خام برای تولید محصولات مختلف از جمله بنزین و انواع مشتقات پتروشیمی استفاده می شود. قیمت نفت خام که به طور کلی در ایالات متحده گزارش میشود، براساس قیمت آتی بورس کالاهای تجاری نیویورک تعیین میشود. این قراردادها بر اساس بشکه و دلار آمریکا برای هر بشکه است. روزهای مبادله نفت خام سومین روز کاری قبل از بیست و پنجمین روز تقویم ماه قبل از ماه تحویل است.
طلا:
یکی از فلزات گرانبها برای معامله گران کالا در جهان است. در حالی که سرمایه گذاران میتوانند کالاهای فیزیکی را بخرند و بفروشند، معامله گران معمولاً قراردادهای آتی طلا را در بورس کالاها انجام میدهند. قراردادها عموماً براساس 100 اونس مشخص میشوند و به ازای هر اونس به وسیله دلار آمریکا مبادله میشود. زمان مبادله قراردادهای طلا، سومین روز کاری آخرین ماه تحویل است.
الوار:
این صنعت دارای دو محصول اصلی برای مصرف کننده نهایی است. چوب نرم و چوب سخت. چوب نرم در درجه اول در ساخت و سازها مورد استفاده قرار میگیرد، در حالی که از چوب سخت در کف سازی و ساخت مبلمان و ساخت پانل و کابینت استفاده میشود. اندازه قرارداد برای الوارها به طور کلی به ازای هر پوند به دلار آمریکا معامله میباشد.
گاز طبیعی:
این کالا برای گرم کردن خانهها، کمک به تولید برق استفاده میشود . همچنین در صنایع تجاری و صنعتی کاربردهای دیگری نیز دارد. قراردادهای گاز طبیعی توسط واحد حرارتی انگلیس (mmBtu) به فروش میرسد. همه قراردادها با دلار آمریکا به ازای mmBtu معامله میشوند. آخرین روز معاملات گاز طبیعی سه روز کاری قبل از روز اول تحویل است.
پنبه:
پنبه پرمصرفترین الیاف در جهان است. الیافهای پنبهای برای تولید انواع پوشاک و سایر کالاهای خانگی که از نخ و پارچه تشکیل شده استفاده میشود. قراردادهای پنبه براساس 50،000 پوند و توسط دلار آمریکا برای هر پوند اندازه میگیرد.
کالاهای دیگری که در بورس کالا مبادله میشوند شامل نقره، پلاتین، برنج، شکر، آب پرتقال، جو دوسر، گاو، ذرت، مس، کاکائو، سویا و قهوه است. با این حال، این یک لیست جامع از آنچه در بورس میتوانید پیدا کنید نیست.
محدودیتهای بورس کالا :
ماهیت مبادلات کالا به سرعت در حال تغییر است. این روند در جهت تجارت الکترونیکی و به دور از معاملات سنتی تجارت آشکار میشود. جایی که معاملهگران به صورت چهره به چهره به تجارت میپردازند که به عنوان گودال معاملاتی شناخته میشود، ملاقات میکنند و با استفاده از سیستم اعتراض آزاد ارتباط برقرار میکنند و سفارشات را از طریق سیگنال های دستی و کلامی، درست مثل حراج، خرید و فروش میکنند.
مهمترین اهداف بورس کالا را میتوان به شرح زیر خلاصه نمود:
- ایجاد بازاری منسجم، سازمانیافته و قانونمند برای تسهیل داد و متن نقدی و آتی کالا، که در آن قيمتها بهصورت شفاف و در اثر تقابل آزاد عرضه و تقاضا کشف میشود.
- ساماندهی بازار کالاهای خاص نظیر محصولات فلزی کشاورزی، انرژی و پتروشیمی از طریق مکانیزم اجرایی ناظر بر تعهدات و منافع طرفين معامله
- کشف قیمت کالاها بر اساس تعامل و تقابل عرضه و تقاضا و نیاز بازار
- حذف واسطهگری و واسطههای غیر ضروری در معاملات و خرید و فروش مستقیم بین فروشنده و خریدار
- كاهش نوسانات مخل بازار و امکان انتقال ریسک
- کاهش ریسک بین فروشنده و خریدار بهدلیل اجرای عملیات از طریق اتاق پایاپای و امکان انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب
- فراهمسازی تسهیلات مالی برای خرید و فروش
- تحلیل آماری وضعیت بائیان و ارائه خدمات
- مشاوره در پیشبینی نوسانات بازار کالاها به منظور کمک به طرفین معاملات در برنامهریزی و انجام بهموقع تعهداتشان.
- حرکت از یک بازار سنتی به سمت بازار مدرن سرمایه و کالا و تعامل بهتر و قویتر با بازارهای بینالمللي
- استفاده از مکانیزم فروش سلف در جهت کسب نقدینگی برای بنگاههای تولیدی
- استفاده از مکانیزم معاملات آتی در جهت کاهش ریسک بازار و نیز رونق بخشیدن به بازار کالا و حفظ منافع توليدكنندگان و مصرفكنندگان
در این مقاله با بورس کالا و انواع کالاهای موجود در این بورس و محدودیت ها و اهداف آن آشنا شدیم.
سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید