واگرایی یا دیورژانس (Divergence)
دیورژانس در لغت به معنی واگرایی یا تضاد است. در تحلیل تکنیکال نیز به هرگونه تضاد رفتار بین «قیمت» و «اندیکاتور» اصطلاحا دیورژانس گفته می‌شود. این اتفاق هنگامی رخ می‌دهد که قیمت و اندیکاتور دو روایت متفاوت و متضاد را از آنچه در حال وقوع در بازار است، ارایه می‌نمایند.
دراین صورت تحلیلگر با مشاهده تضاد بین رفتار قیمت و اندیکاتور به وقوع دیورژانس پی برده، و با استفاده از مجموعه نکاتی که در این بخش خواهیم آموخت، متوجه رخدادی مهم در پشت پرده بازار می‌شود، که عموما به معنی وجود تزلزل و بی ثباتی در بازار است.
دیورژانس این امکان را به معامله‌گر می‌دهد که بتواند در شرایطی که سایر اهالی بازار سرگرم شور و شعف و هیجانات بازار هستند، رخدادهای مهمی را که بزودی بوقوع خواهند پیوست، به موقع پیش‌بینی نموده و از گرفتار شدن در دام تغییرات ناگهانی بازار مصون بماند.
در واقع دیورژانس یکی از مهم‌ترین مباحثی است که در هر کتاب یا دوره آموزش تحلیل تکنیکال باید لزوما به آن پرداخته شود. و ازقضا یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که قادر به نمایش دیورژانس به بهترین نحو ممکن است نیز همین اندیکاتور مکدی می‌باشد. البته سایر اندیکاتورها نیز همچون RSI، CCI، MFI، و غیره همگی تا حدودی توانایی تولید و نمایش دیورژانس را دارند اما مسلما نه به اندازه اندیکاتور قدرتمند مکدی. یکی از مهم‌ترین کاربردهای دیورژانس استفاده از آن به عنوان یک ابزار تکمیلی جهت شناسایی انتهای امواج در مبحث فیبوناچی و الگوهای هارمونیک است. همچنین در مبحث نظریه امواج الیوت مرتبا از دیورژانس جهت شناسایی بهتر امواج الیوت، بویژه موج پنجم، استفاده خواهیم کرد. خلاصه این که کاربردهای دیورژانس در تحلیل تکنیکال بی‌شمار است. متعاقبا بحث مفصلی را در خصوص مجموعه نکات و کاربردهای دیورژانس آغاز خواهیم نمود و بویژه به ارتباط آن با اندیکاتور مکدی خواهیم پرداخت. و البته خودتان را کاملا آماده کنید، زیرا در پایان این فصل، بی شک تبدیل به تحلیلگر دیگری خواهید شد!
تعریف دیورژانس در روند صعودی:
فرض کنید در انتهای یک روند صعودی شاهد تشکیل دو قله متوالی باشیم که طبیعتا قله دوم بالاتر از قله اول قرار دارد، اما بر روی قله‌های متناظر مکدی، مشاهده گردد که قله دوم به مراتب پایین‌تر از قله نخست تشکیل شده است، در این صورت می‌گوییم یک واگرایی یا دیورژانس بین قیمت و اندیکاتور پدید آمده است.
در تصویر فوق می‌توانید واگرایی را بر روی آخرین قله‌های انتهایی از روند صعودی ملاحظه نمایید. در حالی که قیمت موفق به شکستن سقف قبلی شده است اما قله‌های متناظر بر روی مکدی به گونه‌ای قرار گرفته‌اند که انگار اندیکاتور نه تنها قادر به صعود از قله قبلی خود نشده بلکه حتی قله‌ای به مراتب کوچک‌تر از قله قبل را تشکیل داده است.
واگرایی به معنی کاهش قدرت بازار و به پایان رسیدن عمر روند است. هنگام وقوع واگرایی در انتهای یک روند صعودی، طبیعتا با کاهش حجم و ارزش معاملات و همچنین کاهش شیب صعودی نمودار قیمت مواجه خواهیم بود و بنابراین تحلیلگر مجرب که تجربه چشمی کافی داشته باشد می‌تواند حتی بدون مشاهده مستقیم اندیکاتور نیز وجود واگرایی را در یک نمودار متوجه بشود.
اگر قیمت را مانند یک اتومبیل فرض کنیم که درحال حرکت بر روی نمودار است، دیورژانس مانند این است که راننده اتومبیل، پای خود را بر روی پدال ترمز بگذارد! با مشاهده کاهش سرعت اتومبیل، اولین فرضی که بطور طبیعی به ذهن خطور می‌کند این است که روند حرکت در حال تضعیف بوده و قاعدتا اتومبیل بزودی متوقف خواهد شد. وقوع واگرایی در بازار نیز دقیقا به همین نحو بوده و توقف احتمالی روند را در آینده نزدیک هشدار می‌دهد، حتی چه بسا احتمال بازگشت روند و معکوس شدن جهت آن نیز وجود داشته باشد. در تصویر زیر مثال دیگری از دیورژانس را در انتهای روند صعودی، بر روی نمودار قیمت سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان در تایم‌فریم یکساعته ملاحظه می‌کنید. در این تصویر، کاهش شیب صعودی نمودار در دو پله انتهایی، بوضوح قابل مشاهده است.
دقت کنید که دیورژانس صرفا نشانه‌ای بر کاهش قدرت بازار و اتمام احتمالی روند جاری است، و الزاما نشانگر بازگشت قطعی روند نمی‌باشد. بنابراین هرگز نباید از دیورژانس به عنوان سیگنال قطعی مبنی بر انجام معاملات برخلاف جهت روندجاری استفاده نمود. دیورژانس صرفا می‌تواند هشداری مبنی بر خروج زودهنگام از بازار ویا سیگنال عدم ورود به بازار باشد.
تنها استثنا برای قاعده فوق، هنگامی‌ست که دیورژانس در تایم‌فریم‌‌های پایین‌تر، همسوی با جهت روند بلندمدت در تایم‌فریم‌‌های بالاتر رخ بدهد. در این صورت استثنائا می‌توان از دیورژانس برای ورود به بازار برخلاف جهت روند جاری استفاده نمود.
در روندهای صعودی، دیورژانس بر روی قله‌ها تشکیل می‌شود، در حالی که در روندهای نزولی، دیورژانس بر روی دره‌ها تشکیل می‌گردد. در روند نزولی، دیورژانس یک سیگنال مثبت است و در صورت مشاهده دیورژانس بر روی دره‌های روند نزولی می‌توانیم انتظار اتمام روند نزولی ومثبت شدن بازار را داشته باشیم. در تصویر زیر می‌توانید هر دو نوع دیورژانس‌های واقع در روند صعودی و نزولی را بر روی نمودار EURUSD مشاهده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید